دكتر عارفي فر رئيس شبكه بهداشت ودرمان شهرستان قاينات در ابتداي شروع مجمع سلامت شهرستان با عرض  خير مقدم  در طي سخناني به شرح زير اظهارداشت: 

شهرستان قائنات دومين شهر بزرگ استان خراسان جنوبي پس از بيرجند مركز استان بوده و سرزمين سرداران شهيدي همچون شهيد كاوه و شهيد ناصري مي باشد  و با دو محصول استراتژيك زرشك و زعفران شهره جهاني دارد.

تشكيلات بهداشتي درماني اين شهرستان درحال حاضر به شرح ذيل مي باشد :

 حوزه آموزش ، حوزه بهداشت ، حوزه درمان ، پيش بيمارستاني  ،  امور اجتماعي است  .

وي در ادامه افزود:

در راستاي مشاركت ساختارمند مردم و دستگاه هاي اجرايي  ، سه كانون سلامت محله ، خانه مشاركت مردم در سلامت ،  مجمع سلامت شهرستان از سال 1397فعاليت خود را آغاز نموده اند .

ضمناًكارگروه تخصصي سلامت و امنيت غذايي به رسالت فرمانداري و دبيري شبكه بهداشت و درمان و حضور روساي ادارات ، مشكلات بهداشتي و درماني شهرستان را بصورت فصلي رصد مي نمايد .

بعد از نعمت هدايت ، سلامت بزرگترين موهبت الهي به بشريت مي باشد و تعريف سلامت از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت  عبارت است از رفاه كامل جسمي ،رواني ، اجتماعي و معنوي و نه فقط فقدان نقص عضو و بيماري .

با اين توصيف سلامتي چهار بعد داشته كه تحقق اين مهم با مشاركت كليه آحاد جامعه ، سازمانها و نهاد ها ميسر مي گردد.

بر اساس منابع متعدد و معتبر جهاني عوامل موثر برسلامت به چهار دسته تقسيم مي شوند كه عبارتند از :

1.        عوامل محيطي ، اجتماعي و اقتصادي     20 %

2.        مراقبتها و خدمات بهداشتي                  20 %

3.        عوامل ژنتيكي                                  10 %

4.        سبك زندگي                                    50 %

 

 

با عنايت به مقوله گذر سلامت كه الگوي بيماريها در سطح جهاني از واگير به غير واگير تغيير كرده  وبا توجه به جايگاه جامعه ايران كه در گروه كشور هاي در حال توسعه قرار گرفته است لازم است ضمن توجه به بيماريهاي واگير ، پيشگيري و كنترل بيماريهاي غير واگير كه در راس آنها بيماريهاي قلبي ، عروقي ، سرطانها و سوانح و حوادث بوده كه بروز آنها ارتباط نزديكي با سبك زندگي دارد ، مورد توجه ويژه قرار گيرد .همانطوركه استحضار داريد سطوح پيشگيري شامل چهار سطح به شرح ذيل مي باشد :

الف – مقدماتي شامل پيشگيري از عوامل خطر

ب – اول شامل پيشگيري از رفتارهاي مخاطره آميز

ج – دوم شامل درمان

د – سوم شامل نو تواني و باز تواني

بر اساس اسناد بالادستي نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران و اهداف سازمان بهداشت جهاني ،سلامت بايد براي تمام آحاد جامعه محقق شود و براي رسيدن به اين هدف بايد خدمات بهداشتي اوليه براي همگان فراهم گردد كه اين امر با مشاركت مردم ، برقراري عدالت اجتماعي ، هماهنگي بين بخشي و استفاده از تكنولوژي مناسب بعنوان اصول PHC  محقق گردد.

شبكه بهداشت و درمان شهرستان قائنات بعنوان متولي امر سلامت در شهرستان با توجه به رسالت ذاتي و اصول فوق الذكر و با تاسي به سنت متقن الهي كه امر به اتحاد و پرهيز از تفرقه و تنازع بيهوده نموده ،محور فعاليت هاي خود را بر اساس كار تيمي ، وفاق ، همدلي و استفاده از تمام ظرفيت هاي ملي و منطقه اي قرار داده است .با توجه به اينكه در امر توسعه مهمترين عوامل تعيين كننده گسترش علم و دانش و به تبع آن ارتقاء فرهنگ عمومي و همچنين زير ساختهاي تشكيلاتي ،نيروي انساني و عوامل فيزيكي مي باشد كه بسياري از اين امور به چشم نمي آيد .تلاش مجموعه بهداشت و درمان بر اين بوده كه به دور از تظاهر در جهت تحقق عوامل فوق الذكر حداكثر توان خويش و مشاركت عوامل مختلف اجتماعي ،سياسي و فرهنگي را بكار گيرد .

در همين راستا گزارش مختصري از عملكرد يك ساله و برنامه هاي آتي با توجه به نياز هاي موجود در حوزه هاي مختلف را به استحضار مي رساند :

الف – حوزه آموزش

اعتقاد ما براين است كه توسعه پايدار از طريق خلق ثروت بوسيله علم محقق مي شود .لذا هدف اصلي ما اين است كه در تحقق اهداف عاليه براي ارتقاء وضعيت سلامت ، آموزش و پژوهش را ارتقاء دهيم .

لذا افزايش كيفيت آموزش در رشته هاي دانشگاهي موجود و افزايش تعداد رشته ها و انتزاع دانشكده هاي پيراپزشكي و بهداشت از دانشكده پرستاري و در نتيجه ايجاد دانشكده علوم پزشكي مستقل هدف اصلي ما در اين حوزه مي باشد .

بدين منظور ابتدا بدنبال بهبود زير ساختهاي نيروي انساني ، بودجه و فضاي فيزيكي و تجهيزات آموزشي هستيم ،آنچه محقق شده عبارتست از:

1.        انجام مقدمات استقلال  بودجه دانشكده پرستاري و مامايي با همت و تلاش تمامي دلسوزان .

2.        اصلاح چارت تشكيلات دانشكده بمنظور افزايش پست هاي هيات علمي و اداري

3.        توسعه فضاي فيزيكي و افزايش تجهيزات آموزشي شامل بهسازي و تجهيزات آزمايشگاهي دانشكده و ايجاد سايت آموزشي در مركز آموزشي درماني شهداء

4.        پيگيري جذب اعتبارات براي تكميل تالار سلامت و خوابگاه خواهران .

5.        پيگيري و تعيين تكليف ساختمان نيمه تمام دانشكده در حاشيه پارك جنگلي عليرغم هفت سال بلاتكليفي با وجود پيشرفت فيزيكي30 %و هزينه كرد ده ميليارد ريال در سال 1390با وفاق و همبستگي تمام عوامل موثر از جمله استانداري ،سازمان سلامت و برنامه ريزي استان ،دانشگاه علوم پزشكي ،نماينده محترم مردم درمجلس شوراي اسلامي ، فرمانداري ،امام جمعه شهر قائن ،شبكه بهداشت و درمان ،ادارات شهرستان ،شوراي اسلامي و خيرين و معتمدين شهرستان .

6.        تلاش جهت افزايش رشته هاي تحصيلي دانشكده و انجام برخي امورات مورد نياز از جمله مصوبات شوراي دانشگاه

جذب هيات علمي مورد نياز ،انعقاد تفاهم نامه آموزشي با دانشكده هاي مرتبط و پيگيري امور در سطح وزارت بهداشت .

ب – حوزه بهداشت

حوزه بهداشت شامل واحدهاي ستادي متعددي من جمله توسعه شبكه ،پيشگيري و مبارزه  با بيماريها ، بهداشت محيط و حرفه اي ، سلامت خانواده ،آموزش بهداشت ،بهداشت روان ،بهداشت دهان و دندان و خدمات آزمايشگاهي بوده كه در راستاي وظيفه ،عملكرد خويش را به گروههاي هدف در مناطق مختلف شهري و روستايي ارائه مي نمايند .

ارائه خدمات بهداشتي و درماني توسط 19 مركز خدمات جامع سلامت شامل 7 مركز شهري و يك پايگاه روستايي و 54 خانه بهداشت فعال و 7 آزمايشگاه و 6 واحد دندانپزشكي به مردم منطقه صورت مي پذيردكه نتيجه آن ارتقاي شاخص هاي بهداشتي هم سطح يا بعضاً بالاتر از ميانگين استاني و كشوري است .بعنوان مثال اجراي موفقيت آميز طرح كشوري كنترل بيماري فشار خون كه در سال جاري در سطح كشور برگزار و شهرستان قائنات با پوشش 107 درصدي رتبه عالي را در سطح كشور و استان كسب نموده است و اين موفقيت نشان دهنده آمادگي و كارآمدي سيستم بهداشتي شهرستان مي باشد .

 ايشان  سپس  افزود : در بررسي هاي به عمل آمده معضلات بهداشتي به شرح ذيل احصا شده كه نيازمند تلاش همگاني كليه دستگاههاي اجرايي مرتبط براي حل آن مي باشد :

1 – آسيب هاي اجتماعي شامل طلاق ،اعتياد ،خودكشي ،همسرآزاري و فرزند آزاري

2- آسيب هاي فرهنگي ناشي از استفاده نامناسب از فضاي مجازي

3 – مداخلات غير علمي در حوزه پزشكي مانند استفاده نامناسب از طب جايگزيني از جمله زالو درماني ، حجامت ،استفاده از داروهاي گياهي بدون پشتوانه علمي و قطع داروهاي تجويز شده توسط پزشك ، قطع مكمل ها و عدم واكسيناسيون .

4 – معظلات بهداشت محيطي شامل دفع غير بهداشتي زباله ، مشكلات فاضلاب مجتمع غدير ،حيوانات زيانكار .

اهم فعاليت هاي عمراني در حوزه بهداشت شامل :

-         اتمام ساخت مركز خدمات جامع سلامت روستائي اسفشاد

-         اتمام پروژه ساختمان آزمايشگاه مركزي شهرستان

-         شروع عمليات ساختمان مركز خدمات جامع سلامت شهري روستائي نيمبلوك

-         شروع عمليات ساختماني دو واحد پانسيون در آرين شهر

-         پيگيري ادامه روند پروژه ساختمان مركز آموزش بهورزي و بازآموزي برنامه هاي سلامت

-         پيگيري ادامه روند پروژه ساختمان مركز خدمات جامع سلامت شهري روستائي امام خميني (ره)

ج – حوزه درمان

حوزه درمان پرتلاطم بوده و بدلايل ذيل از پيچيدگي هاي خاصي برخوردار مي باشد :

1.        اهميت نقش زمان در ارائه خدمات به مراجعين

2.        حساسيت خدمت به لحاظ مسائل مخاطره آميز جاني و رواني

3.        اهميت نقش اقتصاد در درمان

4.        تخصصي بودن حوزه به طوري كه بالاترين مدارج علمي در اين حوزه مشغول بكار بوده و تعامل بين اين افراد با سازمان  و مراجعين همواره مورد چالش بوده است .

5.        تنگناهاي اداري ،مالي و نيروي انساني.

در حوزه درمان خدمات سرپايي 10%حجم خدمات درماني را شامل مي شوند ، در صورتي كه اكثراً منشاء قضاوت حوزه درمان قرار ميگيرند . بدليل اينكه به علت تفاوت فاحش هزينه درمان در بخش دولتي و خصوصي اقبال زيادي براي استفاده از خدمات بخش دولتي وجود دارد و از طرفي براي حفظ تعادل و حمايت از ماندگاري پزشكان مي بايست فعاليت بخش خصوصي نيز مورد توجه قرار گيرد . همواره چالش هاي متعددي در اين خصوص گريبانگير مديريت حوزه درمان شهرستان مي باشد .

البته با هدف حمايت از اقشار آسيب پذير خصوصاً روستائيان عزيز و توجه به بحث عدالت اجتماعي چاره انديشي هاي زيادي در اين زمينه انجام شده است از جمله اجراي طرح نظام ارجاع الكترونيك بطوريكه افراد نيازمند به  ارائه خدمت در سطح بالاتر ابتدا توسط پزشك خانواده شناسايي و سپس نوبت گيري جهت متخصص مربوطه بصورت الكترونيك انجام پذيرفته و بيمار بدون معطلي به بيمارستان و متخصص مورد نياز مراجعه مي نمايد .

در اين راستا با هماهنگي متخصصين محترم شهرستان تدابيري اتخاذ گرديده تا ضمن اينكه فعاليت آنها در بخش خصوصي بصورت متعادل تداوم داشته باشد ، خدمات دهي دركلينيكهاي تخصصي  دولتي و بيمارستان نيز بنحو مطلوب ارائه گردد .

نظام ارجاع الكترونيك با كيفيت قابل قبولي در سطح شهرستان به انجام رسيده است .

يكي از چالش هاي پيش روي حوزه درمان قضاوت هاي مختلف و بعضاً غير كارشناسي در اين خصوص مي باشد. طي مطالعه اي كه توسط معاونت توسعه مديريت و منابع دانشگاه علوم پزشكي بيرجند در بين 14 بيمارستان استان انجام شده است نتايج چشمگيري براي بخش هاي مختلف بيمارستان شهداي قائن مشخص شده است بطوري كه تمام بخشهاي بيمارستان جزو بهترين مراكز درماني استان بوده اند و اين ارتقاي وضعيت در ده سال گذشته بي نظير بوده و در مقايسه شش ماهه اول سال 97 و 98 پيشرفت هاي چشمگيري حاصل شده است .(توضيح نمودار پابن لاسو )

علت اين ارتقا شامل عوامل ذيل مي باشد :

1-      اعتبار بخشي بيمارستان كه توسط كارشناسان وزارت و بدون مداخله عوامل انساني و شهرستاني مي باشد .

2-      حضور فعال و مستمر مسئولين و نظارت بر عملكرد تمام امور .

3-      فعاليت هاي مجدانه واحد هاي دفتر بهبود كيفيت ، ايمني بيمار و بهداشت محيط و برگزاري منظم كميته هاي بيمارستاني .

4-      ايجاد انگيزه براي پزشكان و پرسنل از طريق بهبود وضعيت پرداخت ها .

5-      حضور تمام وقت متخصصين در كليه  رشته ها درتمام ايام سال.

6-      با توجه به اينكه اكثر نيروهاي متخصص دوران طرح خود را در شهرستان سپري مي نمايند و طرح آنها معمولاًدر اوايل تابستان پايان يافته و نيروهاي جديد در اواخر پاييز به سيستم وارد مي شوند تلاش گرديده اين دوران (در اين فاصله زماني ) با نگهداري (با تمديد طرح ) متخصصين( حاضر ) ، بيمارستان خالي از متخصص نگردد و از طرفي با حمايت منطقي از پزشكان بخش خصوصي و رعايت حقوق بيماران ، ماندگاري پزشكان در شهرستان تداوم داشته باشد ،ضمنا در حوزه توسعه فضاي فيزيكي و تجهيزاتي بيمارستان نيز اقدامات ذيل انجام شده است :

1-      شروع بكار ساختمان بيمارستان دوم  با وفاق و همدلي و مشاركت كليه متولين مرتبط پس از سالها بلاتكليفي كه اين بنا با ده هزار و پانصد متر زيربنا و 96 تخت مصوب قابل ارتقا به 120 تخت در سفر آقاي دكتر جان بابايي معاونت محترم درمان وزارت در بهمن 1397 كلنگ زني و فاز اول آن شامل تجهيز كارگاه ،اجراي فونداسيون و اسكلت با 14 درصد پيشرفت فيزيكي در حال اجرا بوده و طبق مصوبات سفر .

سپس در ادامه مراسم حجه الاسلام رحماني امام جمعه محبوب قاين در خصوص آسيبهاي اجتماعي گفت:  .

نقش عوامل اجتماعي بركاهش طلاق بسيار مهم وزياد است  وي همچنين اظهارداشت : آسيبهاي اجتماعي  از جمله طلاق ، اعتياد وخودكشي  در جامعه اثرات زيانباري دارد وبه نوعي ميتوان گفت كه بخشي از  خودكشي ها معلول طلاق واعتياد است. .

سپس  يعقوب پور نماينده كانون سلامت محلات در طي سخناني گفت:

كانون سلامت با مشاركت مردم در يك محله با هدف ارتقاء سلامت خود، خانواده و محله تلاش مي كند.و ساختاري كاملا مردمي دارد.3 كانون سلامت محله در قاين تاسيس شده كه در مناسبتهاي مختلف خدمات پزشكي و غيره رائه مي دهند..

در ادامه مهاجر رئيس خانه مشاركت مردم در سلامت اولين اولويت ها را آسيب هاي اجتماعي،طلاق و اعتياد،سگ هاي بي پناه كه موجب  دغدغه هاي اجتماعي و زيست محيطي و آسيب هاي جسمي و رواني شده است بيان كرد سپس در خصوص مشكلات فاضلاب مجتمع مسكوني غدير صحبت كرد.و لزوم برنامه ريزي برگزاري  كارگاههاي طلاق، اعتياد را مورد تاكيد قرار داد.

سيد محمود حسيني دبير مجمع خيرين سلامت استان در اين مراسم اظهارداشت :

سلامت تنها مربوط به بهداشت و درمان نمي باشد بلكه همه جامعه دخيل هستند.همه وظيفه وظيفه دارنددر اين زمينه مشاركت كنند.و سهمشان را ايفا نمايند.سهم وزارت بهداشت 25درصد است و75درصد مربوط به ساير دستگاهها دخيلند.

دولت يازدهم و دوازدهم بيشترين بودجه را در امر سلامت و بيشترين تلاش را در اين زمينه كرده است.و از آقاي فرماتدار و همه مسئولين خواستاريم اين اولويت را در بخش سلامت جهت ارتقاء در هر دستگاهي قائل باشند و اجرا كنند.

وي به احداث مركزجامع خدمات سلامت در شهر قاين و نيمبلوك اشاره كرد و تحقق اين پروژه ها را  مستلزم همكاري ساير دستگاههاي متعهد دانست و افزود مشاركت بيشتر دستگاههاي اجرايي باعث جذب خيرين و دلگرمي آنان مي شود.

دكتر حسين دهقاني معاون توسعه دانشگاه ضمن خير مقدم به كليه ميهمانان اقدامات انجام شده شبكه بهداشت و درمان شهرستان را در حد قابل قبول توصيف كرد.

وي افزود در بحث دانشكده پرستاري و مامايي عمليات اجرايي پس از اينكه مشاور اسناد مناقصه را آماده كند.قرارداد منعقد و عمليات اجرايي شروع مي شود.در سال آينده چيزي كه تا  الان به مجلس رفته دو قانون بودجه و رديف عمومي خواهد داشت .از بابت اعتبارات تاكنون نگراني وجود ندارد . در ادامه وي خواستار انجام تعهدات فرمانداري جهت آماده كردن زيرساخت ها شد تا در اين زمينه خيرين هرچه سريعتر پروژه را ادامه دهند تا بسر انجام رسد.وي در مورد درخواست هاي مردمي در رابطه با راه اندازي داروخانه شبانه روزي در بافت قديمي شهر گفت: اميدواريم با سفر آقاي دكتر آهني معاونت غذا و دارو به شهرستان بتوانيم خواسته مردم را جامه عمل بپوشانيم.

مكاتبات بيمارستان دوم از سال 86-87 شروع شده بدليل بحث تامين اعتبار بلاتكليف مانده بود .جا دارد از آقاي فلاحتي نماينده شهرستان كه در اين رابطه لطف و عنايت داشتند و  اعتبار گذاشتند تقدير و تشكر كنم.سپس وي افزود امسال اعتباري حدود 5/6 مليارد تومان  براي بيمارستان دوم گذاشته شده كه مقدار كمي اختصاص يافته كه نياز به پيگيري دارد.

در پايان اين جلسه مهندس كريمي  فرماندار شهرستان  قاينات در طي سخناني  افزود : ما دو كاركرد در مجمع سلامت پيگيري مي كنيم كه  بتوانيم فراگيري نظام يافتگي و ابعاد مشاركت و هم چنين اجتماعي كردن امر سلامت  را در دستور  كار مجمع خيرين سلامت قرار دهيم.

وي هدف از برگزاري مجمع سلامت را جلب مشاركتهاي بين بخشي وتشويق نهادهاي اجتماعي واقتصادي  براي حضور فعال مردم در بحث ارتقاء سلامت عنوان نمود.

وي در ادامه گفت: باور دولت بر اين است كه هرگونه اقدامي در حوزه سلامت قرار است اتفاق بيفتد بدون مشاركت گسترده مردم امري ناقص وابتر است.

سپس ايشان گفت: كار مطالعاتي كه در كشور انجام شده است 80درصد عوامل  ارتقائ سلامت مربوط ووابسته به ساير دستگاههاي  اجرائي  است.

در انتهاي مراسم به رسم سپاس از  ادارات ، نهادها ، افراد ، ائمه جمعه ، شوراهاي  خيرين سلامت ، شوراهاي اسلامي  واصحاب رسانه  كه در ارتقائ سلامت جامعه نقش داشته اند تقدير بعمل آمد وبيانيه مجمع نيز قرائت شد